U utorak, 23. siječnja, u kinu Tuškanac u Zagrebu u 21h Kratki utorak predstavit će program novog istočnoevropskog eksperimentalnog filma na razmeđi filma i drugih umjetnosti - performansa, glazbe, instalacije...pod nazivom 'Zapisi iz (ruskog) podzemlja', koji je odabrao gost programa Andrej Silvestrov. Svestrani Silvestrov je redatelj više od 15 kratkih i dugih filmova, producent mnogih intrigantnih djela kao što je 'No Place For Fools' Olega Mavromattija, i bivši programski direktor kultnog Cine Fantom cinema cluba, ključne točke filmskog i video eksperimenta u Rusiji devedesetih. On je i osnivač i predsjednik Kansk International Video Festivala, najvećeg ruskog festivala kratkog filma, kao i osnivač tzv. Lige za eksperimentalni film.
Andrej Silvestrov
Silvestrov će na Kratkom utorku predstaviti pet filmova (tri ruska, jedan bjeloruski i jedan rusko-ukrajinski) koje najavljuje ovim riječima: 'S uspjehom velike digitalne revolucije tradicionalni film je postao nepostojeći. Promijenio se način produkcije, ali i način percepcije. Proces je postao intimniji, ali su se pojavile i nove komunikacijske mogućnosti, otvarajući vrata novoj vrsti umjetnosti. Filmovi koje sam selektirao za ovaj program tako stoje i balansiraju na liniji između filma i drugih umjetnosti - performansa, glazbe, instalacije...ili čak prelaze tu granicu? To ostavljam na prosudbu gledateljima!'
Prvi film koji ćemo vidjeti - 'Kartoška' Ljusje Matveeve - prikazuje sliku suvremene Rusije kroz kombinaciju dokumentarca, eskperimentalnog filma i snimljenog prosvjeda. U njemu većim dijelom pratimo Nadeždu Konstantinovu, seljanku koja se muči s uzgojem krumpira, tradicionalnog temelja ruske prehrane. To je još važnije u ovom trenutku kad Rusija implementira samoproglašeni embargo na uvoz hrane i spaljuje sav ilegalni uvoz čim prijeđe granicu. Film 'Kartoška', koji je bio prikazan i na berlinskom filmskom festivalu 2016. u sekciji Forum Expanded, prikazuje paralelu između sadašnje situacije i velike gladi u regiji rijeke Volge u 1920-ima.
Kartoška
Nakon toga gledamo jednominutnu minijaturu 'Noah', debitantsko djelo našeg gosta Andreja Silvestrova, čije filmove kritičari opisuju kao sintezu filmskog načina prezentiranja materijala i mogućnosti video-arta i performansa preko kojih se mogu proučavati suvremena filozofija i kultura.
Sljedeći film 'Odessa Fragment 205' kombinacija je performansa i političkog prosvjeda, no istovremeno je i neka vrsta začudnog i vrlo originalnog biografskog dokumentarca. U njemu grupa ljudi, u očitoj aluziji na crkvene procesije, hoda ulicama Odesse noseći umjetničke slike jednog od glavnih protagonista ukrajinske nekonformističke underground art scene - Valentina Hrušča. Osim što je pokrenuo tzv. Školu za neslužbenu umjetnost u Odessi, Hrušč je bio poznat po organizaciji izložbi na otvorenom, na kojima je vlastite slike vješao po uličnim ogradama, a organizirao je i prve kućne izložbe po stanovima prijatelja. Likovi u filmu izgovaraju biografske crtice iz njegovog života, kao i neke stavove izrečene na Facebooku drugog, također danas pokojnog ukrajinskog umjetnika kojem je ovaj film posvećen - Olega Petrenka. Petrenko je bio vizualni umjetnik, dio tzv. Odessa wavea koji je zapljusnuo moskovsku underground art scenu u 80-im godinama. Krasila ga je kombinacija punk sarkazma i apsurda, a poznat je i kao polovica umjetničkog dua Peppers koji je osnovao s Ljudmilom Skripkinom. 'Odessa Fragment 205' režirao je gost ovog Kratkog utorka Andrej Silvestrov i to zajedno s Jurijem Leidermanom, poznatim ukrajinskim vizualnim umjetnikom i piscem, pripadnikom pokreta Moskovskih konceptualista i osnivačem umjetničke grupe 'Medical Hermeneutics'. Ovaj film snimljen u duhu apsurdističke poetike istovremeno je izraz političkog razočaranja današnjim odnosima Rusije i Ukrajine.
Odessa Fragment 205
Film Denisa Kolerova 'Svojasi' autor opisuje riječima 'pola glave je otrov, a pola svjetlo'. Radi se o fascinantno snimljenoj ljubavno-egzistencijalnoj priči o doppelgängerima, lebdenjima i vječnim vatrama. I najboljem kratkom eksperimentalnom filmu koji je kurator ovog programa vidio u proteklih godinu dana.
Svojasi
Za kraj ćemo gledati film 'Who am I' umjetničke grupe Chronotop, nastao na festivalu The International Cinema Forum Chronotop Art:Reboot u umjetničkom selu Kaptaruny na granici Bjelorusije i Litve. Radi se o festivalu koji promovira graničnu, tranzicijsku umjetnost koja se, kako sami organizatori kažu, događa između - komercijalnog i copyrighta, društvenog i eksperimentalnog, (post) stvarnog i fikcijskog, filmskog i digitalnog, industrijskog i post-industrijskog.
Who am I'
Program se održava u organizaciji Hrvatskog filmskog saveza, filmovi se prikazuju s digitalnih formata, imaju engleske titlove, a ulaz je 10 kn.
Raspored programa (88 min):
Kartoška (Ljusja Matveeva), Rusija, 2015., 21 min
Noah (Andrej Silvestrov), Rusija, 1992., 1 min
Odessa Fragment 205 (Jurij Leiderman i Andrej Silvestrov), Ukrajina/Rusija 2015., 30 min
Svojasi (Denis Kolerov), Rusija, 2014. 19 min
Who am I (Art Group Chronotop), Bjelorusija, 2017. 17 min