Povodi

Hrvatski eksperiment i video u Ljubljani

9. festival neodvisnega filma Slovenije, Ljubljana, 5-7. studenoga 2004.

U okviru 9. festivala nezavisnoga filma Slovenije u Ljubljani (5-7. studenoga 2004), predstavljena je Antologija novijega hrvatskog eksperimentalnog filma i videoumjetnosti, koju je Hrvoje Turković sastavio od videoradova nastalih 1994-2004. i podijelio u dva programa. Prvi program, Noviji filmovi starih majstora, sastojao se od novijih radova pionira ekperimentalnoga filma i videoumjetnosti, koji se drže klasicima na tim područjima. Tomislav Gotovac (Glenn Miller 2000, 2000), napominje Turković u obrazloženju izbora, početkom 1960-ih radio je svjetski istaknute eksperimentalne filmove (pr. trilogija Pravac, Kružnica i Plavi jahač, 1964); Ivan Faktor (Das Lied ist aus, 2002) i Ivan Ladislav Galeta (Pismo, 1995) afirmirali su se 1970-ih kao konceptualni i multimedijalni umjetnici; Goran Trbuljak (L'air du Large, 1995) i Dalibor Martinis (Parken Verboten, 2001) bili su dio prve grupe likovnih umjetnika koja se upustila u tada novo područje videoumjetnosti, uradivši u godinama 1974-1978. antologijska videodjela, autorski tandem Breda Beban i Hrvoje Horvatić (Odsutnost/Absence, 1994), stupio je na scenu sredinom 1980-ih i odmah se nametnuo vrijednošću radova. Neki su od tih autora radili kontinuirano, pa su tako nastavili i u posljednjih desetak godina (Galeta, Martinis, Beban-Horvatić), dok su ostali nakon većih prekida upravo u 1990-im i 2000-im doživjeli stvaralačku renesansu u mediju videa.
U 1990-ima, piše dalje Turković, javio se velik broj novih, izrazito kultiviranih autora, a osobito autorica zamjerna stvaralačkog dosega i osobnosti. Drugi dio Antologije tako čine filmovi mlađih autora, poput Vedrana Šamanovića (Grad, gradovi, 2004) ili videoumjetnica Tanje Golić (Ultrazvuk / supersonic vibration, 1998), Lale Raščić (17 stories, 2001), Ane Hušman (Kuća, 2003) i Marije Prusina (Uterus, 9'30). Uključeni su i autori koji su stvaralački prisutni od 1980-ih, kao što je animatorica Nicole Hewitt, u devedesetima zaokupljena eksperimentalnom animacijom, ili Zdravko Mustać, koji se, snimajući proteklih desetak godina uglavnom videoradove i kratke dokumentarce, početkom milenija ponovno okušava u (alternativnom) igranom filmu (Nigredo, 2001).

*** ***