PREMINUO KONCEPTUALNI UMJETNIK I FILMAŠ MLADEN STILINOVIĆ
Nakon duge i teške bolesti, jučer je u sedamdesetoj godini života preminuo Mladen Stilinović (Beograd, 1947), jedan od najistaknutijih i međunarodno priznatih hrvatskih konceptualnih umjetnika. Stilinovićevo umjetničko djelovanje obuhvaćalo je kolaže, fotografije, slike, instalacije, akcije i videoumjetnost, a od kasnih 1960-ih do sredine 1970-ih glavno područje njegova zanimanja bio je film.
Godine 1969, s grupom prijatelja – Mišom Budisavljevićem, Brankom Degenekom, Ninoslavom Lovčevićem, Krstom Mihaljevićem i Milivojem Puhlovskim - osniva kinoklub Pan 99 i u njemu 1970. snima prve filmove Ostani na uglu i Sam si (1970).Pojavivši se na alternativnoj filmskoj sceni potkraj epohe intenzivnog filmskog eksperimentiranja obilježenog GEFF-festivalima, s filmovima kao što su Bježi, Piši ne samoće, Početnica 1,2,3 (1973) ili Zidovi, kaputi, sjene (1975)ističe se kao jedini mladi nastavljač filmske struje zagrebačkog eksperimentalizma. Teoretičar filma Hrvoje Turković naziva njegove filmove „filmovima opredjeljenja“ i o njemu piše:
…filmsko mu je opredjeljenje antistilsko i antitehnicističko: ne teži nikakvoj stilskoj ¸koherenciji; voli „prljavu“ fotografiju i „prljave“ postupke, tj. one koji perfekcionisti progone. Riječ je u ubiti o antiestetkom stavu, ili bolje rečeno o korjenitom otklanjanju estetskih standarda kojima se prosuđuje film.
Ono što povezuje njegove filmove jest vizualno definirana ideja. Bilo da joj je povod u prizorima, u značenjima pojava, u nekom sistemskom filmskom postupku, ili pak u naknadnoj manipulativnoj intervenciji u gotovu filmsku traku, filmovi mu nastoje maksimalno iscrpiti i jasno izložiti polaznu ideju.
Stilinovićev autoportret u filmu "Piši ne smaoće", 1973
Sredinom 1970-ih Stilinović stupa na scenu vizualnih umjetnosti te djeluje unutar Grupe šestorice autora (1975-1979), zajedno s Vladom Martekom, Borisom Demurom, Željkom Jermanom, Svenom Stilinovićem i Fedorom Vučemilovićem. Jedan je od rodonačelnika nove umjetničke prakse, koja se otvoreno suprotstavlja galerijskom sustavu prezentacije umjetnosti priređivanjem izložbi i umjetničkih akcija na ulici.
Nakon razlaza Grupe šestorice autora Stilinović nastavlja zapaženu samostalnu karijeru. Jedan je od suosnivača Galerije podrum, koja djeluje između 1978. i 1980, a od 1981. do 1991. vodi Galeriju Proširenih medija.
Stilinovićeva djela, uključujući i film, zastupljena su na brojnim tematskim izložbama u svijetu i u kolekcijama svjetskih muzeja, kao što su Museum of Modern Art u New Yorku, Centre Georges Pompidou u Parizu, Victoria nad Albert Museum te Moderna Museet u Stockholmu i drugi.
|
