KINO TOM
Antonio G. Lauer ili Tomislav Gotovac između Zagreba i Beograda

Slobodan Šijan

Knjiga Kino Tom završni je čin šireg intermedijalnog projekta filmskog redatelja Slobodana Šijana posvećenog Tomislavu Gotovcu i njegovom djelu. Kao takva sastavni je dio galerijske instalacije Mjesto pod suncem, koju je u veljači 2012. mogla vidjeti i zagrebačka publika u Galeriji Nova. Uz knjigu, instalaciju još čine i foto-printovi – hommagei Tomislavu Gotovcu, četiri Filmska letka, maketa – rekonstrukcija akcije postavljanja natpisa „Mjesto pod suncem“ na kinu Fine Arts u Los Angelesu i dva filma: Obiteljski film II (1973) i Pesma za Toma (2010).

Knjiga je nastala iz potrebe da se odužim prijatelju i umetniku Tomislavu Gotovcu, čoveku čije je prisustvo u Beogradu ostavilo neizbrisiv trag na nekoliko generacija filmskih stvaralaca okupljenih oko Akademije za pozorište, film, radio i televiziju krajem šezdesetih i početkom sedamdesetih godina prošlog veka. Tih nekoliko generacija se sasvim sigurno mogu nazvati izgubljenim, jer su događaji prouzrokovani aferom oko filma Plastični Isus, čiji je ključni sudionik bio i Tomislav Gotovac, u velikoj meri odredili njihove sudbine i onemogućili im trajnije postojanje unutar jugoslovenske i srpske kinematografije. Knjigu čine „kolaži” analiza, sećanja, citata, fotografija, skica, ali i pokušaja razumevanja nekih procesa koji su uticali na nastanak Tomovih filmova ili na formiranje njegovih umetničkih stavova i postupaka. Takvom „montažom” vršim neku vrstu rekonstrukcije umetnikove interakcije sa svetom, filmom i umetnošću, nadajući se da osvetljavajući Tomov rad iz jedne ličnije vizure — nekoga ko je bio izložen delovanju te harizmatične ličnosti u Beogradu — mogu izneti nove podatke i doprineti boljem razumevanju njegovog dela, ali isto tako i sebi objasniti korene sopstvenih ubeđenja. (Slobodan Šijan)